Manders driehoek

Foto's bespreken...maar dan anders

Main Content

Manders driehoek

Foto's bespreken...maar dan anders

De Manders-driehoek is een nieuwe werkvorm voor fotobesprekingen in kleine groepen.

Bij deze methode geven fotografen feedback op elkaars foto's op een positieve en actieve manier.
Dit gebeurt door fiches op een bord te leggen op het meest opvallende foto-element.
De fiches zijn vervolgens het vertrekpunt van de bespreking.

Hoewel er een bord op tafel ligt, is het zeker geen spel! De driehoek laat op een grafische manier de elementen zien waar je het bij een fotobespreking over zou kunnen hebben en geeft zo houvast en structuur aan de bespreking.

"Hier heb ik niks mee..."

Iedere fotoclub kent wel de feedback op een foto in de vorm van "mooi!" of "hier heb ik niks mee". En dan blijft het stil...
Met dit in het achterhoofd ben ik op zoek gegaan naar een werkvorm, waarbij je op zoek gaat naar sterke of interessante elementen in een foto EN waarbij iedereen actief meedoet aan de fotobespreking.
Bovendien probeer je boven water te krijgen waarom bepaalde keuzes, die je maakte tijdens het maken van de foto, werken en andere niet.

Bij deze methode ga je dus samen op zoek naar de opvallende punten van een foto en de effecten hiervan op de beleving van die foto; het is geen methode om te leren jureren of oordelen over foto's.
Iedereen is tijdens een bespreking actief betrokken en heeft zijn eigen rol. Doordat steeds iemand anders de rol van bespreker, gespreksleider of fotograaf heeft, leer je steeds nieuwe en andere dingen. En omdat je uitgaat van de sterke en opvallende elementen in een foto krijg je bijna automatisch een positieve bespreking.
De driehoek geeft daarnaast houvast en structuur aan de bespreking: houvast door de woorden die op de driehoek staan, structuur door de volgorde van de bespreking (zoals beschreven in het kopje "Hoe werkt het?")

In het kort

Bij deze methode geven de besprekers d.m.v. twee fiches op een bord (hieronder afgebeeld) aan wat hij of zij bijzonder vindt aan een foto en waar hij die foto inhoudelijk zou indelen. De gespreksleider neemt de geplaatste fiches als uitgangspunt voor het bespreken van de foto; hij vraagt aan de deelnemers waarom de fiches juist daar geplaatst zijn. De fiches houden geen waardeoordeel in, maar zijn het vertrekpunt voor de bespreking.
Ten slotte wordt er teruggekoppeld naar de fotograaf in de vorm van tips, suggesties en verbeterpunten.

Wat leren de besprekers?
  • Bepalen wat, volgens jou, het meest in het oog springende foto-element in een foto is. De driehoek reikt foto-elementen aan waar je het over zou kunnen hebben
  • Toelichten waarom je dat foto-element zo bijzonder vindt
  • Nadenken over de effecten van dat foto-element op de beleving van foto
  • Bepalen of je een foto zou indelen als informatief, esthetisch of inhoudelijk interessant
  • Toelichten waarom je dat vindt
Wat leert de gespreksleider?
  • Het stellen van gerichte vragen. Hij wordt hierbij geholpen door de fiches die op het bord liggen; deze geven de gespreksleider houvast bij het stellen van de vragen
  • De gespreksleider stelt vragen over de relatie tussen het foto-element en het effect van dat foto-element op de beleving van de foto (b.v. een bepaalde compositie geeft dynamiek aan een foto)
  • Hij leert de tijd te doseren. De ideale bespreking is vlot, interessant en to-the-point. Een te lange bespreking wordt langdradig, een te korte bespreking oppervlakkig. De fiches kunnen hierbij helpen: als alle fiches zijn besproken ga je door naar de volgende foto
  • Zorgt ervoor dat de verbeterpunten op een positieve manier worden teruggekoppeld naar de fotograaf
  • Zorgt voor een prettige, positieve en veilige sfeer waarbij iedereen aan bod komt
Wat leert de fotograaf?
  • De fotograaf krijgt feedback op zijn foto. Welke foto-elementen werden als het belangrijkst aangewezen? Was dat de bedoeling?
  • Komt de foto op de anderen over zoals hij dat had verwacht? Werd de foto als informatief of esthetisch ervaren? Was de boodschap duidelijk?
  • De fotograaf krijgt tips, suggesties en verbeterpunten aangereikt waar hij verder mee kan

 

Uiteindelijk doel: meer plezier en betere foto's!

Door deze werkvorm is iedereen op een prettige manier betrokken bij het bespreken van foto's. Je onderzoekt samen de sterke punten van een foto, kijkt naar de effecten ervan en samen geef je de fotograaf 'een cadeautje' in de vorm van tips en suggesties waar hij of zij mee verder kan.

Door de bespreking word je je bewust van de effecten van de foto-elementen op een foto, bijvoorbeeld een diagonale lijn geeft meestal dynamiek aan een foto. Deze kennis kun je vervolgens bewust gaan toepassen, zodat je betere foto's leert maken.

Het bord

De witte rand: de foto-elementen

Dit is een combinatie van de bekende beeldelementen, aangevuld met een aantal
inhoudelijke elementen (zoals symboliek of inhoudelijk contrast)


© Yvonne Manders
De Manders driehoek mag niet gekopieerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar

 

Het rode vlak: de foto indelen

In het rode vlak staan 3 woorden:

Informeren
De foto is een afspiegeling van wat de fotograaf heeft gezien. De foto laat het leven zien zoals het is.

Esthetiek
Het doel van de fotograaf is om een zo mooi mogelijke foto te maken. Dit is te zien aan bijzonder licht, een uitgekiende compositie, prachtige kleuren, enz.

Boodschap
De fotograaf heeft als doel om een verhaal te vertellen. Dat kan persoonlijke verhaal zijn waarbij een persoonlijke emotie wordt vertaald in een beeld. Het kan ook een commentaar zijn op de omgeving of een gebeurtenis.

De driehoek in het centrum

Hier staat 'tips, verbeterpunten, suggesties'.

Heb je inhoudelijke suggesties voor de fotograaf? Technische tips? Ideeën te verbetering? Uiteindelijk is het de bedoeling dat
iedereen enthousiast en met nieuwe kennis en inzichten naar huis gaat.

© Yvonne Manders

Hoe werkt het

Bij het bespreken van foto’s d.m.v. de driehoek zijn er 3 fases te onderscheiden: De voorbereiding, de bespreking en de feedback.

Voorbereiding

Aan tafel zitten 6 personen. Vier besprekers, de gespreksleider en de fotograaf.
Het bord ligt op tafel.
De besprekers (en naar keuze de gespreksleider) hebben per persoon 2 fiches.
Ze bekijken een foto en leggen vervolgens per persoon twee fiches op het bord, één op de witte rand en één op het rode vlak

  • Uit de witte rand kies je het foto-element dat (volgens jou) het meest in het oog springt.
    Ligt er al een fiche op het vakje waar jij hem wilde leggen? Je kunt nu kiezen: leg ik mijn fiche erbij of leg ik hem op een ander belangrijk foto-element?
  • D.m.v. het rode vlak deel je de foto in: Vind je de foto informatief? Of esthetisch? Zie je een duidelijke boodschap in de foto? Je kunt je fiche ook halverwege leggen, b.v. tussen informatief en esthetisch in.
De Bespreking

De gespreksleider kan nu vragen gaan stellen op grond van de fiches. Hij/zij vraagt door naar het effect van het element op de foto.

  • Waarom heb jij je fiche op ‘(on)scherpte/scherptediepte’ gelegd? Ontstaat er hierdoor meer sfeer? Of richt het de aandacht van de kijker? (m.a.w. wat is effect?)
  • Jouw fiche ligt op ‘compositie’. Waarom? Zorgt deze compositie voor spanning, of juist niet?
  • Er liggen hier twee fiches? Leg eens uit? Had jij je fiche hier om dezelfde reden gelegd? Of had je een andere reden?
  • Jij hebt je fiche op ‘symboliek’ gelegd. Licht eens toe? Vergroot de symboliek de zeggingskracht van deze foto?
  • Jouw fiche ligt op ‘beweging/tijd/timing’. Waarom? Welk gevoel roept de beweging in de foto bij je op?
Feedback
  • De fotograaf kan nu een toelichting op de foto geven, zijn keuzes toelichten, tips vragen en terugkoppelen wat hij wel/niet herkent in de bespreking.
  • De besprekers kunnen nu suggesties doen (misschien is zwart-wit een betere keuze voor die foto) en tips geven (ik zou een iets meer contrast toevoegen).
  • De gespreksleider let op de tijd en zorgt ervoor dat de tijd goed over het aantal te bespreken foto’s wordt verdeeld. Hij let er ook op dat de besprekingen niet te kort of te lang zijn.

Als alle fiches zijn besproken (en er is teruggekoppeld naar de fotograaf) worden de fiches van het bord gehaald en komt de volgende foto op tafel. Iemand anders kan nu de gespreksleider worden.

Driehoeken bestellen